Tục lệ cưới truyền thống của người Tày Nà Hang gồm có: lễ ‘thông tin’, lễ ‘khớp số’, lễ ‘ăn hỏi’, lễ ‘mjều mác’, lễ ‘khát cằm’ và lễ ‘nhăm phạc lườn’.
Lễ ‘thông tin’ gần giống như lễ dạm hỏi, đại diện nhà trai sẽ mang rượu sang nhà gái để thưa chuyện với gia đình nhà gái. Lễ ‘khớp số’, hay còn gọi là lễ ‘khả cáy’, nhà trai sẽ mang rượu, gà sang nhà gái. Trong lễ này, nhà gái mổ gà để xem chân gà để khớp số mệnh cho đôi trai gái. Lễ ‘ăn hỏi’, nhà trai mang rượu, một đôi gà trống thiến, bánh dầy, bánh chưng, gạo… đến nhà gái để hỏi xin cưới cô dâu. Lễ ‘mjều mác’ tức là lễ trầu cau, là lễ to nhất trước khi tổ chức đám cưới. Trong lễ này, nhà gái sẽ tổ chức ăn uống, đãi anh em hàng xóm. Lễ ‘khát cằm’, hay còn gọi là lễ thách cưới, đại diện của hai nhà trao đổi với nhau về những lễ vật nhà trai phải mang đến cho nhà gái trong đám cưới.
Lãng mạn bên bờ biển
Trong đám cưới truyền thống của người Tày còn có một nét văn hoá rất độc đáo, đặc sắc khác, đó là hát Quan làng để xin dâu. Để xin được dâu, Quan làng giao thiệp bằng những lời ca tế nhị và đằm thắm làm ấm bụng họ hàng cô dâu, để họ đồng ý cho rước dâu về. Những thử thách của họ nhà gái thường mang ý nghĩa tượng trưng như là ‘căng dây’ bằng một sợi chỉ chăng ngang cửa, ‘giữ cửa’ bằng cách nhốt con chó đặt ở sàn nhà, một chiếc đòn gánh đặt ngang chỗ lối đi… Những vật đó bỗng nhiên trở thành ‘chướng ngại vật kiên cố’ ở trước mặt đoàn nhà trai. Quan làng lần lượt cất tiếng hát mà phải hát thật hay, hát đối đáp nhanh hơn cả nhà gái. Lời hát Quan làng có khi được truyền miệng từ đời này sang đời khác nhưng cũng có câu hát phải ứng tác thật kịp thời. Có nhiều đám cưới đã trở thành đám thi hát. Hát trôi chảy thì sẽ được ‘cắt dây’, ‘vào cổng’, ‘lên nhà’ có chiếu để ngồi. Không hát được thì phải chờ đợi phạt uống rượu thay cho lời hát. Hai họ vừa là công chúng thưởng thức vừa là người xét thưởng xét phạt. Những việc đó diễn ra sôi nổi và hào hứng, náo nhiệt. Ông Quan làng phải vượt qua bao cửa ải mới rước được cô dâu về đến nhà chồng.
Chú rể trao cho cô dâu nụ hôn ngọt ngào nhất
Người con gái Tày đi lấy chồng mang theo khá nhiều của hồi môn đựng trong những chiếc ‘loỏng’ sơn màu sặc sỡ. Phần lớn của hồi môn sẽ là vải vóc, chăn màn do cô gái tự dệt và may lấy. Số vải vóc này đủ dùng cho cả một đời người.
Tới nhà trai, cô dâu, chú rể vào lễ công báo trước bàn thờ gia tiên của họ nội. Chú rể và cô dâu chắp tay vái tổ tiên, uống chén rượu thề chung thuỷ trăm năm với nhau rồi được ông bà đưa đón vào buồng hạnh phúc.
Đôi uyên ương tung tăng trên đồng cỏ bao la
Hiện nay thì, các địa bàn như có nhiều người Tày sinh sống như xã Thượng Lâm, Lăng Can, Khuôn Hà… vẫn còn lưu giữ truyền thống hát Quan làng để đón dâu. Đây là một trong những nét văn hoá độc đáo, đặc sắc cần phải lưu giữ để thế hệ trẻ biết nguồn biết cội.
***************
NHÀ HÀNG HƯƠNG SEN – Nhà hàng Buffet hải sản cao cấp và tổ chức tiệc chuyên nghiệp
(Tiệc cưới – Tiệc hội nghị – Tiệc lưu động)
Số: 269 Đỗ Đức Dục – Mễ Trì – Mỹ Đình – Hà Nội (cạnh Trung tâm Hội nghị Quốc gia)
Tel: 043 732 0589 / Hotline: 0904 988 999
Email: huongsen.cskh@gmail.com
Leave a Reply